Zoals de naam al aangeeft, zijn plastics voor eenmalig gebruik plasticvoorwerpen die ontworpen zijn om slechts eenmalig te gebruiken. Plastics voor eenmalig gebruik zijn een belangrijk milieuprobleem; ze maken ongeveer de helft uit van al het zwerfafval in zee dat op de Europese stranden wordt gevonden. De tien grootste categorieën plastics voor eenmalig gebruik zijn goed voor 86% van het totaal. De meest weggegooide soorten plastics voor eenmalig gebruik zijn voedingsverpakkingen, wikkels, drankflessen, doppen en deksels, plasticborden, bestek, rietjes, roerstaafjes, plasticzakken en sigarettenpeuken.
Naar aanleiding van de Europese richtlijn inzake plasticzakken, die in mei 2015 werd geïmplementeerd, publiceerden het Europees Parlement en de Raad in juli 2019 een richtlijn over plastics voor eenmalig gebruik. De lidstaten hebben twee jaar tijd om de richtlijn in hun nationale wetgeving op te nemen.
De Richtlijn heeft tot doel de impact van bepaalde plasticproducten op het milieu en de menselijke gezondheid te voorkomen of te verminderen en de overgang naar een circulaire economie te bevorderen. Ze richt zich op de tien voorwerpen die het meest worden gevonden op de Europese stranden, plus enkele specifieke zorgwekkende toepassingen, namelijk ballonnen en ballonnenstokjes, maandverband, tampons, vochtige doekjes en vistuig.
De Richtlijn bevat specifieke maatregelen om deze toepassingen aan te pakken:
Daarnaast begon de Commissie in 2019 te werken aan meer specifieke richtlijnen en definities van de betrokken producten uit plastics voor eenmalig gebruik. Het is nu aan de afzonderlijke lidstaten om hun eigen wetten op te stellen om deze doelstellingen te bereiken.
Plastics zijn te waardevol om in het milieu te belanden en moeten worden hergebruikt of gerecycleerd. Daarom staan we volledig achter initiatieven die willen voorkomen dat plastics zwerfafval worden en in het milieu terechtkomen. Dit omvat ons engagement voor de Europese kunststoffenstrategie in de circulaire economie, die de EU in 2018 heeft aangenomen. We steunen ook in principe de implementatie van eerdere wetgeving en de richtlijn inzake plastics voor eenmalig gebruik.
Om in de eerste plaats zwerfafval in zee te voorkomen, vinden wij het van cruciaal belang dat alle EU-lidstaten de bestaande Europese wetgeving handhaven. Dit betekent vooral de handhaving van de kaderrichtlijn afvalstoffen, de richtlijn verpakking en verpakkingsafval, de kaderrichtlijn mariene strategie, de richtlijn inzake de behandeling van stedelijk afvalwater en de richtlijn betreffende het storten van afvalstoffen.
Veel van de maatregelen die in de richtlijn met betrekking tot plastics voor eenmalig gebruik worden voorgesteld, ondersteunen deze bestaande wetgeving. We zijn echter bang dat bepaalde verboden op plastics voor eenmalig gebruik ook kunnen leiden tot een verschuiving naar minder ecologisch duurzame producten en tegelijkertijd innovatie in de kiem kunnen smoren. Het is ook van essentieel belang dat de uitvoering van de richtlijn inzake plastics voor eenmalig gebruik door de lidstaten ervoor zorgt dat het vrije verkeer van goederen kan doorgaan en dat de interne markt niet wordt gefragmenteerd.
Wij zijn tevreden met het besluit van de Europese Commissie om duidelijke richtlijnen, berekeningsmethoden en standaarddefinities op te stellen en te publiceren. Dit zal ertoe bijdragen dat de richtlijn inzake plastics voor eenmalig gebruik effectief kan worden uitgevoerd door geen ruimte te laten voor interpretatie, de besluitvorming te ondersteunen, verschuivingen naar minder duurzame materialen te voorkomen en het vrije verkeer van goederen binnen de EU te waarborgen.
Om deze doelstellingen te verwezenlijken moet de Commissie:
Om deze doelstellingen te ondersteunen, verlenen we onze deskundige knowhow en advies aan de Commissie, bijvoorbeeld via de Circular Plastics Alliance, en via ons lidmaatschap van PlasticsEurope, het Polyolefin Circular Economy Platform, Plastic Recyclers Europe, CEFLEX en Europen.
We investeren in innovatieve oplossingen en werken samen met de hele waardeketen en sectororganisaties om de circulariteit van plastics te ondersteunen en de mogelijkheid te beperken dat plastics voor eenmalig gebruik in het milieu terechtkomen. Dit omvat de ontwikkeling van onze “10 Gedragscodes voor Design for Recycling” en de ondersteuning van merkeigenaars, verwerkers, matrijsproducenten en machineproducenten bij de praktische implementatie ervan, bijvoorbeeld door doppen en matrijzen voor vastgemaakte doppen te herontwerpen.
Via Project STOP, dat we samen met SYSTEMIQ in Indonesië hebben gelanceerd, helpen wij en een aantal partners bestaande afvalbeheersystemen om te vormen tot duurzamere, circulaire en lekvrije systemen. Dit zal helpen voorkomen dat plasticafval in onze oceanen terechtkomt. We onderzoeken ook partnerschappen om een efficiënt hergebruiksysteem mogelijk te maken, waardoor het gebruik van plastics voor eenmalig gebruik wordt verminderd en gesloten kringloopsystemen voor recyclage worden ondersteund.
Bekijk onze visie op Zwerfafval in zee.