Bioplastics zijn vrij nieuw in de plasticfamilie. Ze omvatten twee soorten plastics. Dat zijn:
Biobased plastics zijn niet altijd bioafbreekbaar en bioafbreekbare plastics zijn niet altijd gebaseerd op biologische materialen. Zowel bioafbreekbare als niet-bioafbreekbare plastics moeten echter op de juiste manier worden verwijderd en mogen niet in het milieu terechtkomen.
In een circulaire economie zijn er tal van manieren om economische waarde te creëren zonder de hoeveelheid eindige hulpbronnen te vergroten die we daarbij gebruiken (zie Onze visie op de circulaire economie voor meer informatie over dit onderwerp). In het New Plastics Economy-model, voorgesteld door de Ellen MacArthur Foundation, zorgt de circulaire economie ervoor dat plastics worden hergebruikt of gerecycleerd aan het einde van hun nuttige levensduur. Zo wordt voorkomen dat plastics in het milieu terechtkomen en kunnen plastics zonder fossiele brandstoffen worden geproduceerd. Biobased plastics uit hernieuwbare grondstoffen zullen het mogelijk maken om de plasticeconomie los te koppelen van fossiele brandstoffen.
Groei in de bioplasticsector is afhankelijk van diverse factoren, zoals een ondersteunend nationaal en internationaal beleid, de toenemende beschikbaarheid van organisch afval en bepaalde hernieuwbare grondstoffen, lopend onderzoek en ontwikkeling, technologische ontwikkelingen, de wens van grote spelers uit de sector om duurzamere producten aan te bieden en klanten die bewustere keuzes maken.
De sector kampt ook met enkele uitdagingen, zoals de beschikbaarheid van grondstoffen en het feit dat verschillende soorten hernieuwbare grondstoffen concurreren met voedings- of voedergewassen, of ontbossing stimuleren om nieuwe landbouwgrond te creëren. Andere uitdagingen zijn o.a. de hogere kostprijs van bioplastics tegenover goedkope materialen op basis van fossiele brandstoffen, de noodzaak om organische afvalstromen te verzamelen en scheiden, concurrentie met biobrandstoffen en de complexe communicatie over de voordelen van bioplastics voor de maatschappij en het milieu.
Bioafbreekbare plastics zijn ideaal voor bepaalde toepassingen, zoals zakken waarmee organisch afval gescheiden kan worden ingezameld voor compostering. Maar, net als bij alle andere plastics, is het belangrijk dat ze de beproefde recyclagestromen voor PET, polypropyleen en polyethyleen niet verontreinigen.
Groei in de bioplasticsector is afhankelijk van diverse factoren, zoals een ondersteunend nationaal en internationaal beleid, de toenemende beschikbaarheid van organisch afval en bepaalde hernieuwbare grondstoffen, lopend onderzoek en ontwikkeling, technologische ontwikkelingen, de wens van grote spelers uit de sector om duurzamere producten aan te bieden en klanten die bewustere keuzes maken.
De sector kampt ook met enkele uitdagingen, zoals de beschikbaarheid van grondstoffen en het feit dat verschillende soorten hernieuwbare grondstoffen concurreren met voedings- of voedergewassen, of ontbossing stimuleren om nieuwe landbouwgrond te creëren. Andere uitdagingen zijn o.a. de hogere kostprijs van bioplastics tegenover goedkope materialen op basis van fossiele brandstoffen, de noodzaak om organische afvalstromen te verzamelen en scheiden, concurrentie met biobrandstoffen en de complexe communicatie over de voordelen van bioplastics voor de maatschappij en het milieu.
Bioafbreekbare plastics zijn ideaal voor bepaalde toepassingen, zoals zakken waarmee organisch afval gescheiden kan worden ingezameld voor compostering. Maar, net als bij alle andere plastics, is het belangrijk dat ze de beproefde recyclagestromen voor PET, polypropyleen en polyethyleen niet verontreinigen.
De klimaatimpact van biobased plastics is over het algemeen beter dan die van plastics op basis van fossiele brandstoffen. Toch mag het gebruik van hernieuwbare grondstoffen geen negatieve milieu-effecten op andere domeinen hebben.
Het gebruik van hernieuwbare grondstoffen van de eerste generatie, geproduceerd met landbouwgewassen voor voeding en veevoeder, kan fundamentele vragen doen rijzen, in tegenstelling tot hernieuwbare grondstoffen van de tweede generatie. Zo kan het gebruik van land en het verbruik van water bij hun productie tot concurrentie leiden met de waardeketen voor voeding en voeder. Dat zou de voedingsprijzen kunnen opdrijven, op een moment dat de wereldbevolking blijft groeien.
Borealis heeft zijn Bornewables™-portfolio van circulaire polyolefinenproducten gelanceerd, die met hernieuwbare grondstoffen van de tweede generatie worden geproduceerd. In tegenstelling tot hernieuwbare grondstoffen van de eerste generatie zijn Bornewables gemaakt van hernieuwbaar geproduceerde grondstoffen die uitsluitend afkomstig zijn van afval- en reststromen: van de productie van plantaardige olie; van de papier- en pulpindustrie; of van gebruikte bakolie bijvoorbeeld.
In de toekomst kunnen we het gebruik van hernieuwbare grondstoffen van de eerste generatie overwegen, als de Europese Commissie die als duurzaam beschouwt voor biobrandstoffen, zoals sojabonen. Ook worden hernieuwbare grondstoffen van de derde generatie, gemaakt uit zeewier, algen of direct afgevangen koolstofdioxide, nauw opgevolgd als toekomstige grondstof bij uitstek.
Plastics dragen aanzienlijk bij tot maatschappelijke vooruitgang over de hele wereld en zullen dat de komende jaren blijven doen. Plastics zijn een zeer duurzame materiaalkeuze voor tal van toepassingen, vergeleken met alternatieve materialen.
Tegenwoordig wordt zo'n 8% van de wereldconsumptie van fossiele brandstoffen gebruikt om plastics te produceren. Men verwacht dat dit de komende decennia zal stijgen naar 20%, terwijl de energie- en brandstofsector koolstofvrij wordt en zijn gebruik van grondstoffen op basis van fossiele brandstoffen afbouwt.
Een totale decarbonisering is niet mogelijk voor de chemie- en plasticindustrie, maar loskoppelen van fossiele grondstoffen kan wel. Het gebruik van hernieuwbare grondstoffen is een van die opties.
Hoewel op fossiele brandstoffen gebaseerde grondstoffen een hoeksteen zullen blijven van de internationale polyolefinenproductie van Borealis, werden grote stappen gezet in de richting van duurzamere grondstoffen voor een grootschalige commerciële productie. In maart van 2020 begon Borealis bijvoorbeeld polypropyleen te produceren op basis van hernieuwbare grondstoffen, zoals hernieuwbaar propaan geproduceerd door Neste, in zijn Belgische vestigingen in Kallo en Beringen.
De productie van plastics maakt de olie- en gasindustrie ook duurzamer. Op fossiele brandstoffen gebaseerde gassen zoals ethaan en nafta, waarmee plastics worden geproduceerd, zijn een bijproduct van de olie- en gasproductie. Die zouden anders worden verbrand om energie op te wekken of zelfs worden afgefakkeld, wat schadelijk is voor het milieu.
Bedrijven kunnen echter niet anders dan afstappen van fossiele energie in de chemie-industrie (zie Onze visie op energie en klimaat) door de energie-efficiëntie te verbeteren, door processen te elektrificeren en door meer hernieuwbare energie te gebruiken.